Η συγγραφή της αυτοβιογραφίας του Stephen Hawking, μια σύντομη αλλά περιεκτική εξιστόρηση της ζωής και των επιστημονικών του αναζητήσεων, δεν ήταν εύκολη. Καθηλωμένος στην αναπηρική πολυθρόνα, ανήμπορος να μιλήσει από τις συνέπειες της νόσου των κινητικών νευρώνων που τον ταλαιπωρεί από τα εικοσιένα του χρόνια, κατόρθωσε, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, να συνθέσει ένα μεστό κείμενο 21.000 λέξεων.
Η έκδοση εμπλουτίζεται με σπάνιες φωτογραφίες, κυρίως από τα παιδικά του χρόνια: όταν ήταν βρέφος στα χέρια των γονιών του ή μικρό παιδί μπροστά στο αγαπημένο του ηλεκτροκίνητο τρενάκι. «Πιστεύω πώς αυτά τα παιχνίδια, τα τρένα, τα πλοία και τα αεροπλάνα, μου άρεσαν διότι ήθελα να μάθω πώς λειτουργούσαν τα συστήματα και πώς θα μπορούσα να τα ελέγχω», γράφει. Και συνεχίζει: «Αφότου άρχισα το διδακτορικό μου, αυτή η τάση μου ικανοποιήθηκε από την έρευνά μου στην κοσμολογία. Αν καταλαβαίνεις πώς λειτουργεί το σύμπαν, μπορείς να το ελέγχεις, από μια άποψη».
Ο επίλογος της βιογραφίας του έχει τίτλο, Δίχως όρια και μοιάζει με έναν ειλικρινή απολογισμό του βίου του, απ΄τον οποίο δεν λείπει το χιούμορ. Χαρακτηρίζει την επιστημονική του πορεία επιτυχημένη, αφού, όπως γράφει, η πρόβλεψή του για την κβαντική εκπομπή από τις μαύρες τρύπες είναι σωστή, αν και δεν του έχει αποφέρει μέχρι σήμερα το Βραβείο Νόμπελ επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβεβαιωθεί.
Όσο για τον χαρακτηρισμό του πιο γνωστού επιστήμονα του κόσμου που τον ακολουθεί, γράφει: «... ταιριάζω στο στερεότυπο της ανάπηρης μεγαλοφυΐας. Δεν μπορώ να μεταμφιεστώ φορώντας περούκα και μαύρα γυαλιά - με προδίδει η αναπηρική πολυθρόνα μου».
Παρουσίαση από τον Γιώργο Καρουζάκη
«Γεννήθηκα στις 8 Ιανουαρίου 1942, ακριβώς τριακόσια χρόνια μετά το θάνατο του Γαλιλαίου. Υπολογίζω, ωστόσο, ότι την ίδια ημέρα ήρθαν στον κόσμο και άλλα, περίπου, διακόσιες χιλιάδες μωρά. Δεν ξέρω αν κάποιο από αυτά ενδιαφέρθηκε αργότερα για την αστρονομία», αναρωτιέται o Stephen Hawking στις πρώτες σελίδες της αυτοβιογραφίας του, που έχει τίτλο: «Το χρονικό της ζωής μου» (Εκδόσεις Τραυλός)
Ακόμα και αν ορισμένα από αυτά τα μωρά ενδιαφέρθηκαν για την αστρονομία, κανένα από αυτά δεν επιχείρησε να ανιχνεύσει τα μυστήρια του κόσμου μας, με τον διεισδυτικό και γενναίο τρόπο του Hawking. Ο διάσημος αστροφυσικός έχει ξεχωρίσει ως ένας από τους διαπρεπέστερους θεωρητικούς φυσικούς από την εποχή του Αλβέρτου Αϊνστάιν, ενώ το επιστημονικό του έργο, σχετικό με την προέλευση και τη δομή του σύμπαντος, από τη Μεγάλη Έκρηξη έως τις μαύρες τρύπες, άλλαξε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την επιστήμη και παρατηρούμε τον κόσμο.
Η συγγραφή της αυτοβιογραφίας του, μια σύντομη αλλά περιεκτική εξιστόρηση της ζωής και των επιστημονικών του αναζητήσεων, δεν ήταν εύκολη. Καθηλωμένος στην αναπηρική πολυθρόνα, ανήμπορος να μιλήσει από τις συνέπειες της νόσου των κινητικών νευρώνων που τον ταλαιπωρεί από τα εικοσιένα του χρόνια, κατόρθωσε, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, να συνθέσει ένα μεστό κείμενο 21.000 λέξεων.
Η έκδοση εμπλουτίζεται με σπάνιες φωτογραφίες, κυρίως από τα παιδικά του χρόνια: όταν ήταν βρέφος στα χέρια των γονιών του ή μικρό παιδί μπροστά στο αγαπημένο του ηλεκτροκίνητο τρενάκι. «Πιστεύω πώς αυτά τα παιχνίδια, τα τρένα, τα πλοία και τα αεροπλάνα, μου άρεσαν διότι ήθελα να μάθω πώς λειτουργούσαν τα συστήματα και πώς θα μπορούσα να τα ελέγχω», γράφει. Και συνεχίζει: «Αφότου άρχισα το διδακτορικό μου, αυτή η τάση μου ικανοποιήθηκε από την έρευνά μου στην κοσμολογία. Αν καταλαβαίνεις πώς λειτουργεί το σύμπαν, μπορείς να το ελέγχεις, από μια άποψη».
Όσοι από τους αναγνώστες προσπαθήσουν να εντοπίσουν σημάδια της μεγαλοφυΐας του ή της ασθένειάς του στα πρώτα κεφάλαια της βιογραφίας του, μάλλον θα δυσκολευτούν. Η ζωή, οι συνήθειες και η συμπεριφορά του, όπως περιγράφονται από τον ίδιο, δε μαρτυρούν τη μετέπειτα εξέλιξή του. «Όλα τα χρόνια ήμουν μέτριος μαθητής. (Στην τάξη μου υπήρχαν πολλές ιδιοφυΐες). Οι εργασίες μου ήταν ακατάστατες και ο γραφικός χαρακτήρας μου, οδήγησε στα όρια της απόγνωσης όλους τους δασκάλους μου», σημειώνει. Αν και, όπως θυμάται, ένα από τα αγαπημένα θέματα συζήτησης που είχε με τους παιδικούς του φίλους ήταν η προέλευση του σύμπαντος, και το ερώτημα αν χρειάστηκε ένας Θεός για να το δημιουργήσει και να το θέσει σε κίνηση.
Στη συνέχεια περιγράφει τα ανέμελα χρόνια των σπουδών του στην Οξφόρδη, την είσοδο του στο Κέιμπριτζ ως μεταπτυχιακός φοιτητής, τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια της ασθένειάς του, τη γνωριμία με την πρώτη του σύντροφο, την Τζέιν και το γάμο τους τον Ιούλιο του 1965. Καθώς προχωρά η αφήγηση, ξεδιπλώνει, όσο πιο κατανοητά μπορεί, την επιστημονική του περιπέτεια. Η επιδείνωση της υγείας του και η διαρκής απειλή του θανάτου, τον ώθησαν να αφιερωθεί με όλες τους τις δυνάμεις στην έρευνα. «Στο κάτω-κάτω, αφού εγώ θα πέθαινα έτσι κι αλλιώς, ας έκανα και κάποιο καλό», σκεφτόταν εκείνη την εποχή.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου αναπτύσσονται εκτενέστερα τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα, επιτρέποντας και στον λιγότερο εξοικειωμένο με την επιστήμη αναγνώστη να τον παρακολουθήσει. Περιγράφει πώς, σε μια στιγμή έκλαμψης το 1970, ξεκίνησε το έργο του για τις μαύρες τρύπες: ένα βράδυ πριν πέσει για ύπνο συνειδητοποίησε ότι μπορεί να εφαρμόσει στις μαύρες τρύπες τη θεωρία της αιτιακής δομής, όπως λέει, που είχε αναπτύξει για τα θεωρήματα χωροχρονικών ανωμαλιών.
Στη συνέχεια, ιστορίες από τα προβλήματα του γάμου του εναλλάσσονται με λεπτομέρειες από τη συγγραφή του πιο διάσημου βιβλίου του («Το χρονικό του χρόνου»), ενώ ακολουθούν δυο κεφάλαια επιστημονικού ενδιαφέροντος, με αρκετές αναφορές και λεπτομέρειες στην έρευνά του για τα ταξίδια στο χρόνο, τις «σκουληκότρυπες» και τον φανταστικό χρόνο.
Ο επίλογος της βιογραφίας του έχει τίτλο, Δίχως όρια και μοιάζει με έναν ειλικρινή απολογισμό του βίου του, από τον οποίο δε λείπει το χιούμορ. Χαρακτηρίζει την επιστημονική του πορεία επιτυχημένη, αφού, όπως γράφει, η πρόβλεψή του για την κβαντική εκπομπή από τις μαύρες τρύπες είναι σωστή, αν και δεν του έχει αποφέρει μέχρι σήμερα το Βραβείο Νόμπελ επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβεβαιωθεί. Όσο για τον χαρακτηρισμό του πιο γνωστού επιστήμονα του κόσμου που τον ακολουθεί, γράφει: «… ταιριάζω στο στερεότυπο της ανάπηρης μεγαλοφυΐας. Δεν μπορώ να μεταμφιεστώ φορώντας περούκα και μαύρα γυαλιά – με προδίδει η αναπηρική πολυθρόνα μου».
Ερωτήσεις, αφορμή για συζήτηση, από τον Γιώργο Καρουζάκη
– Πώς ήταν δομημένο το μάθημα της φυσικής τα χρόνια των σπουδών του Hawking;
– Με ποιο τρόπο η ασθένεια του Hawking επηρέασε την επιστημονική του έρευνα;
– Ποιες ήταν οι ανακαλύψεις που έκανε ο Stephen Hawking για τις μαύρες τρύπες;
– «Ακόμη και αν ανακαλυφθεί μελλοντικά κάποια διαφορετική θεωρία, δε νομίζω πως θα κατορθώσουμε ποτέ να ταξιδέψουμε στο χρόνο. Αν υπήρχε τέτοια περίπτωση, θα μας είχαν κατακλύσει τουρίστες από το μέλλον». Πώς σχολιάζετε τη φράση του διάσημου αστροφυσικού για τα ταξίδια στο χρόνο;
© Copyright 2001-2023 Θαλής + Φίλοι.
designed & developed by ELEGRAD
