Εάν συνοψίσουμε σε λίγες μόνο φράσεις το θέμα του βιβλίου “Το Μέλλον της Ανθρωπότητας” (Εκδόσεις Τραυλός), που έγραψε ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Μίκιο Κάκου, θα δούμε ότι ο συγγραφέας, με αρκετή δόση αισιοδοξίας αλλά και γνώση, επιχειρεί να διερευνήσει τη δυνατότητα του ανθρώπινου είδους να εγκαταλείψει, κάποια στιγμή, τη Γη και να εγκατασταθεί σε άλλους πλανήτες.
Η ανάπτυξη αυτής της ουτοπικής, προς το παρόν, μετοίκησης δίνει την ευκαιρία στον αφηγητή να φέρει στο προσκήνιο και να παρουσιάσει αναλυτικά, δεκάδες επιστημονικά θέματα, ανακαλύψεις, υποθέσεις και προβληματισμούς. Με αφετηρία όσα έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα στο πεδίο της εξερεύνησης άλλων πλανητών και του Διαστήματος, κάνει ένα τεράστιο άλμα στο μέλλον και συζητά, με απόλυτη φυσικότητα και ρεαλιστική προοπτική, ζητήματα που συνήθως συναντάμε στις ταινίες και στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας.
Παρουσίαση, από τον Γιώργο Καρουζάκη
Εάν συνοψίσουμε σε λίγες μόνο φράσεις το θέμα του βιβλίου “Το Μέλλον της Ανθρωπότητας” (Εκδόσεις Τραυλός), που έγραψε ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Μίκιο Κάκου, θα δούμε ότι ο συγγραφέας, με αρκετή δόση αισιοδοξίας αλλά και γνώση, επιχειρεί να διερευνήσει τη δυνατότητα του ανθρώπινου είδους να εγκαταλείψει, κάποια στιγμή, τη Γη και να εγκατασταθεί σε άλλους πλανήτες.
Η ανάπτυξη αυτής της ουτοπικής, προς το παρόν, μετοίκησης δίνει την ευκαιρία στον αφηγητή να φέρει στο προσκήνιο και να παρουσιάσει αναλυτικά, δεκάδες επιστημονικά θέματα, ανακαλύψεις, υποθέσεις και προβληματισμούς. Με αφετηρία όσα έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα στο πεδίο της εξερεύνησης άλλων πλανητών και του Διαστήματος, κάνει ένα τεράστιο άλμα στο μέλλον και συζητά, με απόλυτη φυσικότητα και ρεαλιστική προοπτική, ζητήματα που συνήθως συναντάμε στις ταινίες και στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας.
Η ανθρώπινη παρουσία στον Άρη, η γαιοπλασία του κόκκινου πλανήτη και τα διαγαλαξιακά ταξίδια συνδυάζονται στο βιβλίο με τη συζήτηση για την αλματώδη ανάπτυξη της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Η επιβράδυνση της ανθρώπινης γήρανσης κρίνεται, επίσης, απαραίτητη για να μπορέσουμε να μπούμε σε σκάφη διαγαλαξιακών πτήσεων. Η ψηφιακή μας αθανασία και η επιλογή ενός νέου σύμπαντος, όταν το παλιό δεν θα μπορεί πλέον να εγγυηθεί την επιβίωσή μας, συμπληρώνουν στο αφήγημά του τη μεγάλη περιπέτεια της ανθρωπότητας στο χρόνο.
Ο συγγραφέας δεν απομακρύνεται, πάντως, από την επιστημονική του ιδιότητα για να χαθεί στη δίνη της μυθοπλασίας. Οι αναφορές, όσα οραματίζεται, εξετάζει ή αμφισβητεί δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας του, αλλά ενδεχόμενα που έχει συζητήσει λεπτομερώς με δεκάδες ακόμη επιστήμονες.
Δεν είναι ο μόνος που πιστεύει ότι η ανθρωπότητα μπορεί, στο μακρινό μέλλον, να ζήσει και να ευημερήσει στο διάστημα. Γνωρίζει, εξάλλου, ότι “το πνεύμα της εξερεύνησης είναι κρυμμένο στα γονίδιά μας και πυρπολεί διαχρονικά την ψυχή μας”. Επιπλέον, η πρόκληση να υπερβούμε τα γήινα όρια και να πετάξουμε στο εξώτερο διάστημα θα είναι, κάποτε, η μόνη μας ευκαιρία για να επιβιώσουμε. “Οι νόμοι της φυσικής είναι ξεκάθαροι· αργά ή γρήγορα θα έρθουμε αντιμέτωποι με παγκόσμιες κρίσεις που θα απειλήσουν την ίδια την ύπαρξή μας”, γράφει. Αρχικά, με σύμμαχο τη φαντασία του Ισαάκ Ασίμοφ ο οποίος στα βιβλία του αποκαλύπτει την εικόνα της ανθρωπότητας διασκορπισμένης σε ολόκληρο το Γαλαξία, ο συγγραφέας αναφέρεται σε πρόσφατες διαπιστώσεις για την ύπαρξη πλανητών με γήινες διαστάσεις στο Γαλαξία μας.
“Ο στόχος μας είναι να εξερευνήσουμε αν στις ατμόσφαιρές τους υπάρχουν οξυγόνο και υδρατμοί – ένα σημείο ζωής- και να στρέψουμε τα αυτιά μας σε τυχόν ραδιοκύματα, που θα μπορούσαν να σηματοδοτούν την παρουσία νοήμονος πολιτισμού”, σημειώνει στην εισαγωγή του βιβλίου. Χωρίς να υπόσχεται στον αναγνώστη ότι οι επιστήμονες θα εκπληρώσουν σύντομα την προσδοκία για αποίκηση άλλων πλανητών ή για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, τονίζει ότι τέτοιου είδους ανακαλύψεις θα καθόριζαν τη σχέση μας με το υπόλοιπο Σύμπαν και θα άλλαζαν το πεπρωμένο μας.
Εγκαταλείποντας τη Γη
Στη συνέχεια, στο πρώτο μέρος του βιβλίου, με τίτλο “Εγκαταλείποντας τη Γη”, εξετάζει το ενδεχόμενο και τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας μόνιμης βάσης στη Σελήνη, τον αποικισμό και τη “γαιοπλασία” του Άρη. Κανένα από τα σχέδια αυτά δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί, αν δεν εκμεταλλευτούμε, όμως, την τέταρτη επιστημονική επανάσταση, που προϋποθέτει κρίσιμες ανακαλύψεις και πρόοδο στην τεχνητή νοημοσύνη, στη νανοτεχνολογία και στη βιοτεχνολογία.
Ο στόχος της γαιοπλασίας του Άρη δεν είναι εφικτός σήμερα. Οι τεχνολογίες του 22ου αιώνα, θα μάς επιτρέψουν, σύμφωνα με τις αισιόδοξες προβλέψεις του Μίκιο Κάκου, “να μετατρέψουμε αυτή τη γυμνή, παγωμένη έρημο σε κατοικήσιμο κόσμο”. Συνεπώς, ο συγγραφέας διερευνά πώς θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν “αυτο-αναπαραγόμενα ρομπότ, υπερανθεκτικά, ελαφρά νανοϋλικά και καινοτόμες βιοκαλιέργειες, προκειμένου να μειωθεί δραστικά το κόστος και να μετατραπεί ο Άρης σε πραγματικό παράδεισο”. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στα διαστρικά ταξίδια. Η NASA, ήδη χρηματοδοτεί μελέτες για τη φυσική που απαιτούν ανάλογα ταξίδια, αν και η μετακίνησή μας έξω από το Ηλιακό Σύστημα δεν είναι ρεαλιστική χωρίς την έλευση του πέμπτου κύματος ανάπτυξης της τεχνολογίας: νανοσκάφη, ηλιακά ιστία, μηχανές αυλοαεριωθητών (ramjet) σύντηξης και κινητήρες αντιύλης.
Η “Ζωή στο Σύμπαν”, το τρίτο μέρος του βιβλίου, είναι αφιερωμένο σε φιλόδοξες υποθέσεις και στην τεχνολογία που χρειάζεται για να τροποποιηθούν γενετικά τα σώματά μας ώστε να αντέξουν ένα διαστρικό ταξίδι και να επιβιώσουν στο βαθύ διάστημα. Η παράταση της ανθρώπινης ζωής θεωρείται επιβεβλημένη σε μια πορεία προς τα άστρα που ενδέχεται να διαρκέσει δεκαετίες ή ακόμη και αιώνες.
Το ενδιαφέρον στοιχείο στον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας παρουσιάζει το μέλλον της ανθρωπότητας είναι ότι όσα γράφει βασίζονται στην επιστήμη. Έχουν αφετηρία πραγματικά δεδομένα, αλλά μπορούν να επιβεβαιωθούν μόνο στο μέλλον ή στον κόσμο της φαντασίας. Το γοητευτικό παιχνίδι του βιβλίου, ανάμεσα στην επιστήμη και τη φαντασία, ενισχύεται, άλλωστε, με διαρκείς αναφορές σε ταινίες και βιβλία μυθοπλασίας (από το Star Trek και την Οδύσσεια του Διαστήματος έως τα έργα του Ασίμοφ), τις οποίες o συγγραφέας αντιμετωπίζει ως πηγές ιδεών και έμπνευσης. Χαρακτηριστικό που καθιστά το βιβλίο ελκυστικό σε ένα ευρύτερο κοινό, το οποίο, ενδεχομένως, θα δυσκολευόταν να προσεγγίσει μόνο μέσω της επιστημονικής γλώσσας τα δεκάδες ερωτήματα που κυκλώνουν το όραμα του συγγραφέα για τη μοίρα του ανθρώπινου είδους.
Ερωτήσεις, αφορμή για συζήτηση, από τον Γιώργο Καρουζάκη
© Copyright 2001-2024 Θαλής + Φίλοι.
designed & developed by ELEGRAD
