Αναρτήθηκε σε 3 Ιουλίου, 2012 κατηγορία: Αρχική Σελίδα, Ερευνητικές Εργασίες, Ημερίδες

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Στο νέο μάθημα της Ερευνητικής Εργασίας, ενταγμένο στον υποχρεωτικό κορμό του προγράμματος σπουδών στο Λύκειο, ήταν αφιερωμένη η ημερίδα που διοργάνωσε το Σάββατο 30 Ιουνίου στην Αθήνα, η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Η αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων γέμισε από εκπαιδευτικούς και μαθητές, που θέλησαν να ενημερωθούν για τον τρόπο εφαρμογής του νέου εκπαιδευτικού θεσμού, αλλά και από φίλους της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ που αγαπούν τα μαθηματικά και τη λογοτεχνία.

Ο θεσμός της Ερευνητικής Εργασίας παρουσιάστηκε, άλλωστε, από μαθηματικούς με πολύτιμες εμπειρίες από την ενασχόλησή τους με λέσχες ανάγνωσης.

Για τη σχέση των Ερευνητικών Εργασιών με τη μαθηματική εκπαίδευση μίλησε ο Γιάννης Θωμαΐδης (Διδάκτωρ των Μαθηματικών, Σχολικός Σύμβουλος Νομού Κιλκίς) στην κεντρική ομιλία της εκδήλωσης, ενώ πέντε εκπαιδευτικοί, που δίδαξαν το μάθημα κατά την προηγούμενη σχολική χρονιά, μοιράστηκαν με το κοινό τις εμπειρίες τους από την πρώτη εφαρμογή του θεσμού.

Τέλος, τέσσερις μαθηματικοί παρουσίασαν νέες προτάσεις-σχέδια για Ερευνητικές Εργασίες βασισμένες σε βιβλία που συνδέονται με τα μαθηματικά και τη λογοτεχνία.

 

«Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ, τα τελευταία εφτά χρόνια έχει βοηθήσει αποτελεσματικά στη διάδοση της δημιουργίας λεσχών ανάγνωσης μαθηματικής λογοτεχνίας και στην καλή λειτουργία αυτών, με πολύτιμη στήριξη», είπε στο καλωσόρισμα, ο μαθηματικός και συντονιστής της ημερίδας Σωτήρης Συριόπουλος. Και συνέχισε: «Οι αρχές στις οποίες στηρίζεται μια λέσχη ανάγνωσης είναι η διερευνητική, η βιωματική, η ομαδοσυνεργατική και διαθεματική προσέγγιση της μάθησης, η διεπιστημονική συνεργασία των καθηγητών και η διαφοροποίηση των ρόλων μαθητών και καθηγητών.

Ακριβώς αυτές τις αρχές, στις οποίες στηριζόμαστε στις λέσχες ανάγνωσης, αναφέρει περιγράφοντας τις Ερευνητικές Εργασίες, το επίσημο βιβλίο των καθηγητών. Ήταν αναμενόμενο, λοιπόν, αφού οι αρχές είναι κοινές, πολλοί καθηγητές που έχουν ασχοληθεί με λέσχες ανάγνωσης να θελήσουν να εμπλακούν και στο νέο μάθημα της Ερευνητικής Εργασίας».

 

Αμέσως μετά, κάλεσε το βήμα τον κεντρικό ομιλητή της ημερίδας Γιάννη Θωμαΐδη για να μιλήσει για τη θεσμοθέτηση των Ερευνητικών Εργασιών στο Λύκειο. «Μεγάλη ευκαιρία για τον απεγκλωβισμό της ελληνικής μαθηματικής εκπαίδευσης από το τέλμα που βρίσκεται εδώ και δεκαετίες» χαρακτήρισε το νέο θεσμό ο Γιάννης Θωμαΐδης. Και αναφέρθηκε στα διαχρονικά “πάθη” της Ελληνικής μαθηματικής εκπαίδευσης μέσα από τα λόγια δυο κορυφαίων Ελλήνων μαθηματικών, του Δημήτρη Κάππου (1905-1985) και του σύγχρονού μας Βασίλη Δουγαλή.

Ο  Δ. Κάππος, υπενθύμισε ο Γ. Θωμαΐδης, επέκρινε τη σύνδεση της μαθηματικής διδασκαλίας με την «ασκησεολογίαν», άποψη που μοιράζεται και ο Βασίλης Δουγαλής, ο οποίος έχει, επίσης, τονίσει : «η περίφημη «ασκησιολογία» ή «μεθοδολογία λύσης των ασκήσεων», είναι το κυριότερο πρόβλημα της εκπαίδευσης στα μαθηματικά στο Λύκειο σήμερα. Και υπαγορεύεται, βέβαια, από τη σημερινή μορφή των εξετάσεων και τις ανάγκες ενός ομοιόμορφου τρόπου βαθμολογίας. Δεν βλέπω άλλη λύση για την πάταξη αυτής της συνταγολογίας από το αδυνάτισμα του ρόλου των εισαγωγικών εξετάσεων και την  αντικατάσταση ορισμένων ασκήσεων από πιο σύνθετα προβλήματα».

Στη συνέχεια, ο κεντρικός ομιλητής παρουσίασε ένα ξεχωριστό παράδειγμα Ερευνητικής Εργασίας, την προσπάθεια διδασκαλίας της Ευκλείδειας Γεωμετρίας απευθείας από το πρωτότυπο κείμενο. Ένα τολμηρό εγχείρημα που είχε υλοποιήσει στο παρελθόν με τη βοήθεια φιλολόγων, το οποίο σήμερα στο πλαίσιο των Ερευνητικών Εργασιών μπορεί, όπως τόνισε, να πάρει άλλες διαστάσεις.

Με αφετηρία την πρότασή του, «Η απo-δόμηση του “ευκλείδειου τελετουργικού” ως θέμα ερευνητικής εργασίας» έκανε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση για τη λογική δομή μιας “νησίδας” προτάσεων της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και κατέληξε στη Σωκρατική σοφία μέσα από τα λόγια του J.F. Bernt, Προέδρου της Νορβηγικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών : «η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρώπινη νόηση δεν είναι η απόκτηση καινούργιας γνώσης, αλλά η κατανόηση των σχέσεων μεταξύ όσων ήδη ξέρουμε ή ανακαλύπτουμε και των συνεπειών τους».

Στο στρογγυλό τραπέζι που ακολούθησε, οι μαθηματικοί Ανδρέας Λύκος, Κατερίνα Καλφοπούλου, Στέλλα Δημητρακοπούλου, Σωτήρης Συριόπουλος και Μαρία Φαλίδα μίλησαν για τα θετικά αποτελέσματα αλλά και για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην πραγματοποίηση των πρώτων Ερευνητικών Εργασιών στο σχολείο.

Κοινό στοιχείο της προσπάθειάς τους είναι ότι οι Ερευνητικές Εργασίες που συντόνισαν βασίστηκαν σε βιβλία μαθηματικής λογοτεχνίας. Ανάμεσά τους βρίσκονται τα μυθιστορήματα : Logicomix (Ίκαρος) , ο Θείος Πέτρος και η  Εικασία του Γκόλντμπαχ (Καστανιώτης) του Απόστολου Δοξιάδη, Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού και Πυθαγόρεια Εγκλήματα (Πόλις) του Τεύκρου Μιχαηλίδη, ο Ταξιδευτής των Μαθηματικών (Κέδρος) του Κάλβιν Κλόουσον, Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα (Ψυχογιός) του Μαρκ Χάντον κ.α.

Οι μαθηματικοί παρουσίασαν αναλυτικά τον τρόπο που υλοποίησαν την Ερευνητική Εργασία τη χρονιά που πέρασε, με αναφορές στην αναζήτηση πληροφοριών, στις δραστηριότητες που συνόδευσαν το μάθημά τους (επισκέψεις σε βιβλιοθήκες, μουσεία, εκπαιδευτικά ταξίδια στο εξωτερικό), στην οργάνωση της βιβλιογραφίας και την τελική παρουσίαση της Ερευνητικής Εργασίας.

Σε όλες τις παρουσιάσεις διακρίναμε τις νέες δυνατότητες για ουσιαστική μάθηση που μπορούν να προκύψουν από τη θεσμοθέτηση των Ερευνητικών Εργασιών και την ευκαιρία που δίδεται στους μαθητές να κάνουν ένα συναρπαστικό ταξίδι στη γνώση, προσεγγίζοντας μια σειρά από κοινωνικά, επιστημονικά, φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ζητήματα.

Στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εκπαιδευτικοί, επισημάνθηκαν οι ελλείψεις επιμόρφωσης και  υποδομής.

Συντονίστρια του στρογγυλού τραπεζιού ήταν η μαθηματικός Σταυρούλα Παπανικολάου.

Οι δυνατότητες των Ερευνητικών Εργασιών αναδείχθηκαν και στο δεύτερο μέρος της ημερίδας όπου τέσσερις μαθηματικοί, ο Ηλίας Ανδριανός, η Πότα Κοταρίνου, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης και η Άλκηστη Πατρινέλη παρουσίασαν τέσσερις ολοκληρωμένες προτάσεις-σχέδια για Ερευνητικές Εργασίες, βασισμένες στα βιβλία : ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ (Καστανιώτης) του Απόστολου Δοξιάδη,  Το μέτρο του κόσμου (Τραυλός) του Ντενί Γκέτζ, Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού (Πόλις) του Τεύκρου Μιχαηλίδη και Ιστορία της κρυπτογραφίας του Simon Singh.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι προτάσεις των μαθηματικών ξεκινούν από την ιστορία κάθε βιβλίου και εκτείνονται στο Βερολίνο και στο Λονδίνο του μεσοπολέμου, στο βίο διάσημων μαθηματικών, στις περιπέτειες των αριθμών, στην ηλεκτρονική κρυπτογράφηση για να φτάσουν, κάποια στιγμή, και στο ανέβασμα ενός μιούζικαλ!

Το δεύτερο μέρος της ημερίδας συντόνισε ο μαθηματικός Σωτήρης Συριόπουλος

Όλο το υλικό και οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα θα αναρτηθούν, πολύ σύντομα, στην ειδική ενότητα για τις Ερευνητικές Εργασίες που θα δημιουργηθεί στην ιστοσελίδα της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ,  https://thalesandfriends.org/el/

Τέλος η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ ευχαριστεί θερμά :

To Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων που μας παραχώρησε δωρεάν την αίθουσα για την ημερίδα.

Το Ίδρυμα Μποδοσάκη, που ανέλαβε δωρεάν την τεχνική ευθύνη της βιντεοσκόπησης αυτής, και άλλων μας εκδηλώσεων.

Και τους υπεύθυνους του cafe Single Estate (Σόλωνος 73 ) οι οποίοι πρόσφεραν καφέ στους καλεσμένους μας