Αναρτήθηκε σε 12 Μαΐου, 2021 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Αφήγηση, εκπαίδευση, Ιδέες, Κόμικς, τέχνη

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Τη διάσημη φράση, «το μέσο είναι το μήνυμα», του θεωρητικού της επικοινωνίας Marshall McLuhan υπενθυμίζει η δημοσιογράφος Tori Latham στην ιστοσελίδα του Αμερικανικού περιοδικού “The Atlantic”. H ρήση του Καναδού επικοινωνιολόγου περιγράφει με ακρίβεια την τάση αρκετών νέων συγγραφέων, σημειώνει η αρθρογράφος, που επιλέγουν να αφηγηθούν προσωπικές ιστορίες μέσα από τη φόρμα του graphic novel.

Στις εκδόσεις αυτές, συνυπάρχει το κείμενο, η πρωτότυπη εικονογράφηση, η φωτογραφία και συχνά αρχειακό υλικό. Οι πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις εμπλουτίζονται από τη συνύπαρξη των διαφορετικών αφηγηματικών μέσων, ενώ οι συγγραφείς έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν το θέμα τους από ασυνήθιστες οπτικές γωνίες.

Η αλληλεπίδραση των αφηγηματικών μέσων στις βιογραφικές ιστορίες δημιουργεί ένα ενδιαφέρον μείγμα, που συχνά συναγωνίζεται σε φαντασία, ένταση και εμβρίθεια την παραδοσιακή μυθοπλασία. Η αρθρογράφος αναφέρεται στο παράδειγμα της Αμερικανίδας συγγραφέως και σχεδιάστριας Alison Bechdel η οποία αξιοποιεί τη φόρμα του graphic novel για να πλησιάσει ποικίλες πτυχές της ζωής της.

Στο βιβλίο της “Are you my mother?”, χρησιμοποιεί πρωτογενές υλικό, κυρίως από παλιά περιοδικά και προσωπικές αφηγήσεις, για να κατανοήσει τη σχέση που έχει με τη μητέρα της, να θυμηθεί τα παιδικά της χρόνια και τους πρώτους της έρωτες. Στο πιο πρόσφατο εγχείρημά της με τίτλο, “The Secret to Superhuman Strength”, καταγράφει μέσα από οπτικό και γραπτό υλικό τη σχέση της με τη σωματική άσκηση, παρουσιάζοντας ένα ανάγνωσμα που πλησιάζει με ασυνήθιστο τρόπο το ανθρώπινο σώμα.

Η Νεοϋορκέζα συγγραφέας Kristen Radtke στο βιβλίο «Imagine Wanting Only This» χρησιμοποιεί λεπτοδουλεμένα σχέδια, και ενίοτε ολοσέλιδες παραστάσεις, για να κινηθεί αρμονικά σε αναμνήσεις και σε διαφορετικές γεωγραφικές τοποθεσίες. Στόχος της είναι η φυγή από την πραγματικότητα αλλά και η αναζήτηση απαντήσεων σε μερικά από τα σημαντικότερα ζητήματα της ζωής.

Τέλος, ένα ξεχωριστό παράδειγμα είναι το εικονογραφημένο ημερολόγιο «Drawn to Berlin» της Ali Fitzgerald. Η δημιουργός αξιοποιεί με πρωτότυπο τρόπο την τεχνική των κόμικς για να πλησιάσει με  ευαισθησία και ανθρωπιά την προσφυγική κρίση. Αναδεικνύει την αντίθεση μεταξύ των πραγματικών ανθρώπων που γνώρισε από κοντά και των ανώνυμων στατιστικών στοιχείων που τους αντιπροσωπεύουν.

Σε απόσταση από μία απλή ρεαλιστική προσέγγιση δίνει πνοή στο θέμα της μέσα από τη δύναμη της εικονογράφησης και της ιδιαίτερης ανάπτυξής της. Χωρίς καθορισμένα πλαίσια ή οποιαδήποτε σταθερή διάταξη στις σελίδες, τα πάνελ της διαχέονται το ένα μέσα στο άλλο, εκφράζοντας το πώς οι αφηγήσεις της ζωής των προσφύγων συγχέονται και διαχωρίζονται. Χωρίς να διακρίνουμε καθαρά πού αρχίζει η ιστορία του ενός ατόμου και πού τελειώνει η ιστορία του άλλου.