Αναρτήθηκε σε 28 Σεπτεμβρίου, 2020 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Η ανθρώπινη αντίληψη για τον χρόνο είναι ασταθής, υποκειμενική, και για αυτό συχνά αισθανόμαστε ότι ο χρόνος διαστέλλεται και συστέλλεται σαν ακορντεόν. Τα συναισθήματά μας, διαφορετικά ερεθίσματα του περιβάλλοντός μας, ακόμη και ο ήχος μιας μουσικής, έχουν τη δύναμη να μάς κάνουν να βιώσουμε την επιβράδυνση ή την επιτάχυνση του χρόνου. Η δημοσιογράφος Jordana Cepelewicz προσεγγίζει τον ευμετάβλητο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο σε εκτενές άρθρό της στην πλατφόρμα του επιστημονικού περιοδικού “Quantum”.

Οι παρατηρήσεις της αρθρογράφου, για τον τρόπο πρόσληψης του χρόνου από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, βασίζονται στη μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Neuroscience από τρεις ερευνητές του ισραηλινού Weizmann Institute of Science.

Οι επιστήμονες εντόπισαν στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν τη μακροχρόνια υποψία που συνδέει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο με τον μηχανισμό που μας βοηθά να μαθαίνουμε καινούργια πράγματα μέσω μιας ανταμοιβής ή μιας τιμωρίας. Επιπλέον, η αντίληψη του χρόνου δε φαίνεται να είναι άσχετη με τις προσδοκίες του εγκεφάλου για το τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια. Γενικότερα, ο χρόνος δε σημαίνει μόνο ένα πράγμα για τον εγκέφαλο.

Έρευνες δεκαετιών δείχνουν επίσης ότι ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη, η οργανική ουσία που χρησιμοποιούν τα νευρικά κύτταρα για να επικοινωνούν μεταξύ τους, επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το πέρασμα του χρόνου μια δεδομένη περίοδο. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της ντοπαμίνης επιταχύνει το εσωτερικό ρολόι ενός ζώου, οδηγώντας το να υπερτιμά το πέρασμα του χρόνου. Άλλες έρευνες επισημαίνουν ότι η ντοπαμίνη συμπιέζει τα συμβάντα και τα κάνει να μοιάζουν φευγαλέα, ενώ δε λείπουν οι μελέτες που παρατηρούν, σε αυτό το πλαίσιο, και τις δύο εκδοχές αντίληψης του χρόνου να αλλάζουν επηρεαζόμενες από τις συνθήκες και το περιβάλλον.

Η συσχέτιση της ντοπαμίμης με την αντίληψη του χρόνου είναι αρκετά ενδιαφέρουσα για τους επιστήμονες, επειδή αυτός ο νευροδιαβιβαστής είναι περισσότερο γνωστός για τη λειτουργία του στη διαδικασία της μάθησης. Η πρόσφατη μελέτη των επιστημόνων Ido Toren, Kristoffer Aberg και Rony Paz από το Weizmann Institute of Science φωτίζει περισσότερο αυτήν τη συσχέτιση· αν και απαιτούνται περαιτέρω πειράματα για να εντοπιστεί ο ακριβής μηχανισμός και ο ρόλος της ντοπαμίνης στη διαδικασία της μάθησης και της αντίληψης του χρόνου.

Ίσως, να έφτασε η στιγμή να παρατηρήσουμε με μεγαλύτερη προσοχή την υποκειμενική αντίληψη του χρόνου που ερευνούν οι επιστήμονες, ακόμα και αν αυτοί δεν είναι σε θέση να αποσαφηνίσουν, προς το παρόν, τον τρόπο με τον οποίο η ενίσχυση της μάθησης και η αντίληψη του χρόνου συνδέονται στον εγκέφαλο. «Εάν οι άνθρωποι συστέλλουν και διαστέλλουν τον χρόνο ανταποκρινόμενοι σε διαφόρων ειδών ερεθίσματα, αυτό μπορεί να αλλάξει την αντίληψή τους για το πόσο κοντά ή μακριά απέχουν ορισμένες ενέργειες και αποτελέσματα – στοιχείο που θα μπορούσε να επηρεάσει με τη σειρά του το πόσο γρήγορα αυτές οι συσχετίσεις μπορούν να μετατραπούν σε γνώση», σημειώνει η αρθρογράφος.

Πηγή: Quanta magazine