Αναρτήθηκε σε 12 Φεβρουαρίου, 2020 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Αφήγηση, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ζωγραφική

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Ο Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και μετρ της Επιστημονικής Φαντασίας Ιούλιος Βερν (1828 -1905) ανήκει στους δημιουργούς που διαβάζονται με μεγάλο ενδιαφέρον και στον 21^ο αιώνα. Τα υλικά της μυθοπλασίας του, η ευφυής μείξη ρεαλιστικών και φανταστικών στοιχείων, οι ζωντανοί χαρακτήρες των ιστοριών του και η μεγάλη αγάπη του στην επιστήμη, τέρπουν ακόμη χιλιάδες αναγνώστες και εμπνέουν καλλιτέχνες κάθε είδους.

Οι περισσότεροι έχουν διαβάσει τα κλασικά, πλέον, βιβλία του, «Ταξίδι στο Κέντρο της Γης», «Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη Θάλασσα», «Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Ημέρες». Λιγότεροι, όμως, γνωρίζουν ότι αυτά τα αριστουργήματα της λογοτεχνίας του Φανταστικού είναι ορισμένα μόνο από τα μυθιστορήματα που συγκαταλέγονται σε μία ενιαία σειρά, 54 τόμων, με γενικό τίτλο «Θαυμαστά Ταξίδια». Ο Ιούλιος Βερν την τροφοδοτούσε αδιάκοπα, από το 1863 μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο ίδιος συνήθιζε να λέει ότι σε αυτή τη σειρά προσπάθησε να συμπυκνώσει, με αφηγηματικό τρόπο, όλη του την έρευνα για όσα βρίσκονται στην επιφάνεια του κόσμου μας αλλά και σε εκείνα που υπάρχουν στα ουράνια.

Ένας ακόμη από τους στόχους του ήταν η επιθυμία να επιμορφώσει αλλά και να ψυχαγωγήσει τους αναγνώστες, συνθέτοντας, όπως έλεγε χαρακτηριστικά, ένα υψηλό ιδανικό ομορφιάς του ύφους. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλαν και οι περίφημες εικονογραφήσεις των ιστοριών του, τις οποίες έχουν φιλοτεχνήσει κορυφαίοι εικονογράφοι της εποχής, όπως οι: Edouard Riou, Alphonse de Neuville και Emile-Antoine Bayard.

Όνειρο και Πραγματικότητα

Στη μελέτη του ακαδημαϊκού και καθηγητή της Γαλλικής Λογοτεχνίας Arthur B. Evans, με τίτλο The Illustrators of Jules Verne’s Voyages Extraordinaires, εξετάζεται διεξοδικά το είδος και η σημασία των εικονογραφήσεων στις ιστορίες του Βερν. Πρώτα απ’ όλα, παρουσιάζει ορισμένα στατιστικά στοιχεία για αυτές, σημειώνοντας ότι τη σειρά συνοδεύουν περίπου 4.000 σχέδια και εικόνες, εξήντα και πλέον σε κάθε βιβλίο, μία κάθε 6 με 8 σελίδες.

Οι απεικονίσεις φέρουν, επίσης, χαρακτηριστικά από το κοινωνικό-ιστορικό περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκαν, τις αντιλήψεις της εποχής για τον εξωτισμό, τους διαφορετικούς πολιτισμούς, το μέλλον και την επιστήμη. Ο Evans κατανέμει τις εικονογραφήσεις σε τέσσερα βασικά είδη που αλληλεπιδρούν διαφορετικά με την αφήγηση: το πρώτο είδος περιλαμβάνει πορτραίτα βασικών χαρακτήρων κάθε ιστορίας, το δεύτερο ορισμένες τοποθεσίες, φανταστικές και μη, που επισκέπτονται οι ήρωες, το τρίτο συνδέεται με την τεκμηρίωση του αφηγηματικού λόγου (για αυτό περιλαμβάνει χάρτες, σχέδια, διαδρομές κ.ά.), ενώ το τέταρτο εικονογραφεί μία κορυφαία στιγμή της δράσης.

Η εικονογράφηση, ακόμα και όταν αναφέρεται σε συγκεκριμένα σημεία του κειμένου, δεν προσπαθεί να το αποτυπώσει συμβατικά. Οι εικόνες και τα σχέδια συνδιαλέγονται αντιστικτικά με το κείμενο, καθοδηγώντας την απελευθέρωση της φαντασίας του αναγνώστη προς μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα. Ο Γάλλος Ιστορικός της Λογοτεχνίας Daniel Compère σημειώνει, τέλος, ότι η εικονογράφηση στις ιστορίες του Βερν καθιερώνει μια διαλεκτική σχέση μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού, ενισχύοντας την ίδια στιγμή την αληθοφάνεια του κειμένου και την ψευδαίσθηση.

Μπορείτε να δείτε όλα τα σχέδια και τις εικόνες από τα «Θαυμαστά Ταξίδια», εδώ.

Πηγή: Open culture