Αναρτήθηκε σε 12 Δεκεμβρίου, 2023 κατηγορία: Διαλέξεις, Ειδήσεις, Νέα της Ομάδας | Tags: Διαλέξεις, Εκδήλωση, εκπαίδευση, Επιστήμη, ΘΑΛΗΣ+ΦΙΛΟΙ, Ιδέες, Ιστορία, Σινεμά, Φυσική

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ, ο Εκδοτικός οίκος ΤΡΑΥΛΟΣ και το βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ διοργάνωσαν την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2023, στην αίθουσα εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ, εκδήλωση με θέμα Ρόμπερτ Οπενχάιμερ: Επιστήμη και ηθικά διλήμματα στη δίνη του Πολέμου.

Πώς ένας ιδιοφυής επιστήμονας συμβάλει στη δημιουργία ενός ισχυρού όπλου μαζικής καταστροφής που απειλεί την ανθρωπότητα; Με αφορμή την επανακυκλοφορία του βιβλίου που τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ, «Ο Θρίαμβος και η Τραγωδία του Ρόμπερτ Oπενχάιμερ» των Kai Bird και Martin J. Sherwin (ΤΡΑΥΛΟΣ), και την προβολή της βιογραφικής ταινίας «Οπενχάιμερ», που σκηνοθέτησε ο Christopher Nolan, οι ομιλητές επιχειρούν να φωτίσουν της διαφορετικές όψεις της προσωπικότητας του «πατέρα της ατομικής βόμβας» στη δίνη μιας ταραγμένης εποχής.

Ο καθηγητής Ιστορίας Κώστας Κωστής, ο συγγραφέας και μαθηματικός Τεύκρος Μιχαηλίδης, και ο Ομότιμος Ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» Γιώργος Φανουράκης προσεγγίζουν τον περιπετειώδη βίο του Οπενχάιμερ, επανεξετάζουν καίρια ερωτήματα γύρω από τον ρόλο των επιστημόνων στην πολιτική και στον πόλεμο, συζητούν για τη μεταμόρφωση του «δημιουργού» της ατομικής βόμβας σε υπέρμαχο του περιορισμού της αλόγιστης παραγωγής ατομικών όπλων. Η περιπέτεια του Οπενχάιμερ δεν αφορά μόνο την αυγή της ατομικής εποχής και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι βαθιά συνυφασμένη με τις ιδεολογικές και γεωπολιτικές αναταράξεις που διαμόρφωσαν τη μακρόχρονη σύγκρουση του Ψυχρού Πολέμου και επηρεάζουν, μέχρι σήμερα, την πορεία του σύγχρονου κόσμου.

 

Παρακοκουθήστε το βίντεο της εκδήλωσης, εδώ

 

Ομιλητές

Κώστας Κωστής

Η ζωή του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ υποδεικνύει με τρόπο που ελάχιστα μπορεί να αμφισβητηθεί πώς ήδη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διαμορφώνεται ένα κλίμα το οποίο, στη συνέχεια, θα μορφοποιηθεί σε ό,τι ονομάζουμε Ψυχρό Πόλεμο. Κατά δεύτερο λόγο, μέσα από τη ζωή που «πατέρα της ατομικής βόμβας», βλέπουμε να γεννιέται ένα αντικομουνιστικό κράτος, όπως ήταν όλα τα κράτη του δυτικού κόσμου αμέσως μετά τον Πόλεμο.

Τεύκρος Μιχαηλίδης

Η σύγκρουση καθηκόντων, ειδικά σε περίοδο πολέμου, είναι, ιδιαίτερα για έναν επιστήμονα, ένα συχνό αν και εξαιρετικά οδυνηρό συναίσθημα. Η περίπτωση του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ είναι από τις πιο χαρακτηριστικές. Ως διευθυντής του εργαστηρίου του Λος Άλαμος για την κατασκευή της ατομικής βόμβας ήταν πρωτοπόρος στην ανάπτυξη ενός όπλου μαζικής καταστροφής σχεδιασμένου για να πλήξει κυρίως τον άμαχο πληθυσμό. Πώς μπορούσε αυτή του η ιδιότητα να συμβιβαστεί με τον ανθρωπισμό και τις κοινωνικές ευαισθησίες που αποτέλεσαν τα κύρια χαρακτηριστικά της παιδείας που είχε λάβει στο σπίτι και στο σχολείο; Και όταν αργότερα, στη δίνη του Ψυχρού Πολέμου, τέθηκε το ερώτημα της προληπτικής χρήσης των πυρηνικών όπλων, ποια μπορούσε να είναι η στάση ενός ανθρώπου που είχε σε όλη του τη ζωή αντιμετωπίσει με συμπάθεια αριστερές ιδέες και αντιλήψεις; Με αφορμή την επανακυκλοφορία στα ελληνικά του βιβλίου των Kai Bird και Martin J. Sherwin «Ο Θρίαμβος και η Τραγωδία του Ρόμπερτ Οπεχνάιμερ» και την προβολή της ταινίας για τον Οπενχάιμερ του Christopher Nolan, ερωτήματα σαν αυτό έρχονται ξανά στην επιφάνεια – πόσω μάλλον σε μια εποχή που ο πόλεμος βρίσκεται πάλι στη γειτονιά μας.

Γιώργος Φανουράκης

Παρουσιάζεται η καριέρα του Οπενχάιμερ ως επιστήμονα στην Αμερική και στην Ευρώπη τον καιρό της διαμόρφωσης και άνθησης της Κβαντικής Θεωρίας, της θεωρίας που καθορίζει τη συμπεριφορά της ύλης στον μικρόκοσμο και στην οποία στηρίζεται η σημερινή τεχνολογική εξέλιξη. Ο Οπενχάιμερ έγινε κυρίως γνωστός στο ευρύ κοινό για το ρόλο του στην κατασκευή της ατομικής βόμβας και την καταστροφή των πόλεων της Χιροσίμα και Ναγκασάκι στην Ιαπωνία. Οι μετέπειτα αγώνες του για να ελεγχθεί και να περιορισθεί παγκόσμια η αλόγιστη παραγωγή ατομικών όπλων τον έφερε σε δυσμένεια στο πολιτικό και στρατιωτικό καθεστώς της Αμερικής της εποχής εκείνης.