Αναρτήθηκε σε 13 Φεβρουαρίου, 2023 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Βιβλίο, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες, Λογοτεχνία

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε διαρκώς άρθρα σχετικά με το πώς η ανάπτυξη της τεχνολογίας επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να συγκεντρώνονται σε έναν στόχο. Η ανησυχία επικεντρώνεται κυρίως στους μαθητές, οι οποίοι, σύμφωνα με αρκετά δημοσιεύματα, δεν είναι σε θέση να συγκεντρωθούν για αρκετή ώρα σε ένα καθήκον. Γενικότερα, η εξοικείωσή μας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η αναζήτηση πληροφοριών μέσω της μηχανής αναζήτησης Google, και η χρήση smartphones ευθύνονται, κατά τους ειδικούς, για αυτή την αλλαγή στη συμπεριφορά μας και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα.

Μία ενδιαφέρουσα άποψη για το θέμα εκφράζει σε άρθρο του, που δημοσιεύεται στη διαδικτυακή επιθεώρηση Aeon.co., ο Αμερικανός συγγραφέας και ερευνητής Joe Stadolnik. Υπενθυμίζει ότι ακόμη και ο Ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας ο Νεότερος διαμαρτυρόταν για την τεχνολογία της εποχής του, λέγοντας ότι η πληθώρα βιβλίων αποσπά την προσοχή του μυαλού. Για να συμπληρώσει ότι στην Ιταλία του 14^ου αιώνα, ο ποιητής Πετράρχης στηλίτευε τη συσσώρευση βιβλίων, γράφοντας ότι σε αυτή την κατάσταση το μυαλό δεν μπορεί πλέον να γευτεί τίποτα, αλλά κοιτάζει με λαχτάρα τα πάντα, όπως ο διψασμένος Τάνταλος μέσα στο νερό. Αλλά και στον 20ό αιώνα, ο Γερμανός φιλόσοφος Walter Benjamin θεωρούσε ότι η μοναχική ανάγνωση των μυθιστορημάτων μαζικής παραγωγής από τους αστούς είχε καταστήσει σχεδόν αδύνατη την επίτευξη της ψυχικής κατάστασης που απαιτείται για την αφήγηση ιστοριών.

 «Στον 21ο αιώνα, οι ψηφιακές τεχνολογίες αναζωπυρώνουν τις ίδιες παλιές ανησυχίες σχετικά με την προσοχή και τη μνήμη – και εμπνέουν κάποιες νέες μεταφορές», σημειώνει ο αρθρογράφος, διαπιστώνοντας: «Σήμερα πλέον ανησυχούμε ότι το γνωσιακό δίκτυο του εγκεφάλου έχει “επαναδιαμορφωθεί” μέσω της αλληλεπίδρασης με την αναζήτηση στο Google, τα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το αναπρογραμματισμένο μυαλό αναθέτει τώρα εργασίες που προηγουμένως διεκπεραιωνόταν από τη μνήμη σε εξωτερικές συσκευές. Οι σκέψεις πετάγονται από ιδέα σε ιδέα, τα χέρια παρασύρονται άθελά τους προς τις τσέπες και τα τηλέφωνα».

Αφού κάνει μία ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τις τεχνολογικές εξελίξεις, από την εμφάνιση της γραφής μέχρι τις ημέρες μας, χωρίς να αγνοεί τους κινδύνους της σύγχρονης υπερπληροφόρησης ή την αρνητική επίδραση των τεχνολογικών κολοσσών στη ζωή μας, καταλήγει: «Πράγματι, θα συνεχίσουμε να ανησυχούμε, όπως οφείλουμε, για τον τρόπο που το μυαλό μας αλληλοεπιδρά με τα εξωτερικά φαινόμενα. Αλλά συνάμα θα πρέπει να φανταστούμε με περισσότερη σύνεση το μέλλον μας στη νέα πραγματικότητα, και όχι το παρελθόν».

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο aeon.co στην αγγλική γλώσσα, εδώ.