Αναρτήθηκε σε 28 Δεκεμβρίου, 2021 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Mαθηματικά, Βιβλίο, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες, Τεχνολογία

«Περί το 60 π.Χ., ένα πλοίο ναυάγησε έξω από τις βορειοανατολικές ακτές ενός μικρού νησιού που το όνομά του ήταν Αίγιλα, στο πέρασμα μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου. Ο ακριβής χαρακτήρας του δεν μας είναι γνωστός· πιθανότατα, όμως, ήταν ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο μήκους περίπου 40 μέτρων, το οποίο, εκτός από τους συνήθεις αμφορείς με κρασί και άλλα εμπορεύσιμα αγαθά, μετέφερε χάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, αλλά και γυάλινα σκεύη. Τα μεγάλου μεγέθους χάλκινα αγάλματα ήταν παλαιά, κατασκευασμένα έναν αιώνα νωρίτερα, ή και περισσότερο, αλλά βρέθηκαν και κάποια άλλα πολύτιμα αντικείμενα που ήταν νεότερα».

Με αυτήν την περιγραφή, για το ναυάγιο του πλοίου που μετέφερε τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ξεκινά την αφήγησή του ο Αμερικανός ιστορικός των επιστημών Alexander Jones στο βιβλίο του «Ένα Φορητός Κόσμος | Φέρνοντας στο φως τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα επιστημονικό θαύμα του αρχαίου κόσμου». Η έκδοση, σε μετάφραση Νικηφόρου Σταματάκη, κυκλοφορεί στη γλώσσα μας από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Ο συγγραφέας του βιβλίου ανήκει, από το 2006, στην Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Ειδικεύεται στην αρχαία ελληνική αστρονομία, ενώ διευθύνει το Ινστιτούτο Μελέτης του Αρχαίου Κόσμου στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Είναι, προφανώς, το πλέον κατάλληλο πρόσωπο να αφηγηθεί την ιστορία αυτού του εξαιρετικού ευρήματος. Και το επιτυγχάνει με έναν τρόπο που συναρπάζει όποιον ενδιαφέρεται για την αρχαία ιστορία, την αρχαιολογία, την ιστορία των επιστημών και της τεχνολογίας.

Ο ιστορικός μάς μεταφέρει αρχικά στις ημέρες του 1901, όταν οι σφουγγαράδες ανέσυραν από τον βυθό της θάλασσας μία μάζα σκουριασμένου μπρούντζου. Κανένας δεν ήταν σε θέση τότε να φανταστεί «ότι είχε μόλις ανακαλυφθεί ο αρχαιότερος αναλογικός υπολογιστής, ένας εκπληκτικός μηχανισμός που κάποτε προσομοίωνε τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων όπως τις είχαν συλλάβει οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, και που έγινε γνωστός ως ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων».

Ο Alexander Jones περιγράφει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, στη συνέχεια, τη λειτουργία του Μηχανισμού, τον τρόπο και τον σκοπό της κατασκευής του, αλλά και πώς κατέληξε στο πλοίο που ναυάγησε στις ελληνικές ακτές.  «Σε γενικές γραμμές, η σύγχρονη ιστορία του Μηχανισμού των Αντικυθήρων μπορεί να διακριθεί σε δύο περιόδους», σημειώνει στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του. Και εξηγεί: «Κατά την πρώτη περίοδο, από το 1902 έως τη δεκαετία του 1960, ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο μπορούσε κανείς να μελετήσει τα απομεινάρια του ήταν παρατηρώντας τα με τα ίδια του τα μάτια ή από φωτογραφίες τους. Στη δεύτερη περίοδο, από τη δεκαετία του 1970 έως τις αρχές του 21ου αιώνα, οι μελετητές είχαν στη διάθεσή τους τεχνικές που τους επέτρεψαν να δουν διαμέσου ή εντός των θραυσμάτων».

Για να αποκαλύψουν, τελικά, πολλά από τα μυστικά ενός ευρήματος τόσο σημαντικού για τη γέννηση και την εξέλιξη της τεχνολογίας όσο είναι ο Παρθενώνας στην ιστορία της αρχιτεκτονικής.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, σε παλαιότερο δημοσίευμά μας, εδώ