Αναρτήθηκε σε 20 Δεκεμβρίου, 2021 κατηγορία: Άρθρα, Γνώμες | Tags: Γνώμη, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες, Τάσος Μπούντης

(Σκέψεις με αφορμή το φαινόμενο Covid19)

Τάσος Μπούντης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών,

Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (EASA, Salzburg)

Το Φαινόμενο των Αντιεμβολιαστικών Διαδηλώσεων

Πως εξηγείται το φαινόμενο των τόσο μαζικών αλλά και βίαιων εκδηλώσεων αγανάκτησης πολιτών πολλών χωρών, εναντίον των εμβολίων και των περιοριστικών μέτρων που επιβάλλουν οι κυβερνήσεις τους; Δεν υπάρχει κάτι το εξαιρετικά οξύμωρο στο να θέλω εγώ να σε σώσω από μιαν αρρώστια ή έναν θάνατο και εσύ να ζητάς να σε αφήσω ανενόχλητο να νοσήσεις, να μεταδώσεις σε άλλον την ασθένεια ή ακόμα και να αποδημήσεις εις Κύριον;

Ασφαλώς και υπάρχει. Πως ερμηνεύονται λοιπόν όλες αυτές οι έντονες διαμαρτυρίες ανά τον πλανήτη για «αντισυνταγματικότητα» των εμβολιασμών, «παραβίαση» προσωπικών ελευθεριών και θρησκευτικών αντιλήψεων, «παράνομη» υποχρεωτικότητα της μάσκας και άλλων μέτρων που λαμβάνονται για να μας προστατεύσουν να μην αρρωστήσουμε;

Η απάντηση βρίσκεται ακριβώς στην έλλειψη ισορροπίας μεταξύ αυτών που ονομάζω «ατομικισμό» και «συλλογικότητα»: Με άλλα λόγια, τα πιστεύω μας, οι πεποιθήσεις μας και τελικά οι πράξεις μας προδίδουν τον βαθμό στον οποίο έχουμε αναπτύξει μέσα μας την ατομική αλλά και τη συλλογική μας συνείδηση. Εάν οι δύο αυτές διακριτές τάσεις που κυριαρχούν στον εσωτερικό μας κόσμο βρίσκονται σε ισορροπία, δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε. Συνδυάζοντας την αγωνία για την προσωπική μας ασφάλεια με την επιθυμία να διατηρήσουμε την ευστάθεια της κοινωνίας που μας περιβάλλει είναι βέβαιο ότι θα καταλήξουμε σε ορθά συμπεράσματα και θα πάρουμε τι σωστές αποφάσεις.

Έτσι οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι οι έντονες αντιεμβολιαστικές αντιδράσεις που παρατηρούμε να εκδηλώνονται γύρω μας, ανεξάρτητα των αιτίων που προβάλλονται από τους συμμετέχοντες, οφείλονται κατά κύριο λόγο σε σοβαρά προβλήματα που έχουν τα άτομα αυτά με τον ίδιο τους τον εαυτό. Μη έχοντας επιτύχει στη ζωή τους να πραγματοποιήσουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους, αισθάνονται περιθωριοποιημένοι.

Αδυνατούν να παραδεχθούν ότι σε μεγάλο βαθμό είναι και οι ίδιοι υπεύθυνοι για όσα δεν επέτυχαν στη ζωή τους και αναζητούν εναγωνίως τρόπους να ανακτήσουν την αυτοεκτίμησή τους. Έτσι, είτε συμμετέχουν σε ομαδικές εκδηλώσεις, είτε ενεργούν βάσει συμβουλών που κρίνουν ότι τους αποκαλύπτουν την αλήθεια, είτε υποχωρούν σε μια προσωπική απομόνωση που την αντιλαμβάνονται ως «επανάσταση» απέναντι σε μια κοινωνία που τους «αδίκησε».

Έτσι εξηγούνται, κατά τη γνώμη μου, οι συνεχείς διαδηλώσεις «διαμαρτυρίας» απέναντι σε έναν ιό που «δεν υπάρχει» και οι αναφορές σε «συνομωσίες» που στόχο έχουν να μας καταστήσουν πειθήνια όργανα μιας «διαβολικής παγκόσμιας τάξης». Επί τέλους, ήρθε η ώρα να επαναστατήσουν οι «αδύνατοι» απέναντι στους «ισχυρούς», να διατρανώσουν ότι υπάρχουν και ότι οι απόψεις τους πρέπει να ληφθούν υπόψιν από την υπόλοιπη κοινωνία.

Πριν την πανδημία, υπήρχαν άλλοι τρόποι να αναδειχθούν άτομα που αλλιώς θα περνούσαν απαρατήρητα από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Μπορούσαν για παράδειγμα να αγνοήσουν μια «ουρά» αναμονής ατόμων που υπομονετικά περιμένουν τη σειρά τους, να παρκάρουν το όχημά τους όπου επιθυμούν, να κατηγορήσουν δασκάλους για τους κακούς βαθμούς των παιδιών τους, να διαδηλώσουν επειδή η ομάδα τους «αδικήθηκε» και να διαπληκτισθούν δημοσίως με άτομα που θεωρούν του «χεριού τους».

Η πανδημία όμως προσέφερε στα άτομα αυτά μια χρυσή ευκαιρία. Τώρα μπορούν να απειλήσουν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες εκπαιδευτικούς επειδή υποχρεώνουν τα παιδιά τους να φορούν μάσκες, αστυνομικούς επειδή προσπαθούν να επιβάλουν υγειονομικές διατάξεις σε χώρους συναθροίσεων, ακόμα και να προπηλακίσουν γιατρούς που προσπαθούν να διασώσουν συγγενείς τους από βέβαιο θάνατο! Και φυσικά να μιλήσουν σε μικρόφωνα δημοσιογράφων για την «προσωπική τους άποψη» που τους επιτρέπει να ξεχωρίζουν από την πλειοψηφία των συμπολιτών τους.

Τι κάνουμε εμείς για αυτό;

Πως αντιδρούμε λοιπόν όλοι εμείς οι «λογικώς σκεπτόμενοι» απέναντι στο φαινόμενο της επανάστασης των αντιεμβολιαστών; Αρκεί απλώς να απορούμε πως είναι δυνατόν να υπάρχουν οι αντιρρησίες αυτοί, να «πέφτουμε από τα σύννεφα» και να διερωτόμαστε πως είναι δυνατόν να σκέπτονται με τον αυτοκαταστροφικό αυτό τρόπο που είναι υπεράνω κάθε κοινής λογικής;

Δεν αρκεί. Δεν είναι αρκετό να καλυπτόμαστε πίσω από μια στάση αδράνειας που εκφράζεται από σκέψεις όπως: «κάναμε ότι μπορούσαμε να τους μεταπείσουμε», «μεγάλοι άνθρωποι είναι, αν δεν καταλαβαίνουν το συμφέρον τους, κακό του κεφαλιού τους!». Έχουμε υποχρέωση, εφ’ όσον τους γνωρίζουμε προσωπικά και έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη τους σε άλλα θέματα στο παρελθόν, να έρθουμε σε σύγκρουση μαζί τους και να χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο που διαθέτουμε για να τους μεταπείσουμε. Αυτό θα ήταν το κοινωνικά σωστό και όχι η εγκατάλειψη της προσπάθειας που θα απέρρεε άλλωστε από μίαν εγωιστική μας τάση να τα έχουμε «καλά με τον εαυτό μας».

Εδώ θα μπορούσε βέβαια να αναρωτηθεί κανείς τι κάνουν οι κοινωνιολόγοι, οι ψυχολόγοι και όλοι εκείνοι που, αντίθετα με εμάς, είναι ειδικοί να κατανοήσουν αυτές τις απλές αλήθειες που περιέγραψα πιο πάνω; Μήπως απλώς καταφεύγουν στο να αναφέρονται στις επιστημονικές τους θεωρίες και απόψεις, αδυνατώντας να προτείνουν συγκεκριμένες πρακτικές που θα μπορούσαμε όλοι εμείς οι μη ειδικοί να ακολουθήσουμε για να αλλάξουμε τη γνώμη εκείνων τουλάχιστον που γνωρίζουμε προσωπικά;

Αφού ο ανεμβολίαστος κόσμος που ζει μέσα στο σπίτι μας δεν εμπιστεύεται τους γιατρούς, γιατί δεν εμφανίζονται στα κανάλια καταξιωμένοι κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι να μας πουν τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε εμείς οι «λογικοί» για να πείσουμε τους «παράλογους» συγγενείς μας; Πως γίνεται να ξέρουμε τι να κάνουμε αν ένας συνάνθρωπός μας υποστεί καρδιακή προσβολή ή να του κάνουμε τεχνητή αναπνοή αν κινδυνέψει να πνιγεί μπροστά στα μάτια μας, και να μην ξέρουμε τι να κάνουμε μέσα στο ίδιο μας το σπίτι για να μεταπείσουμε έναν αντιεμβολιαστή;

Πιστεύω ότι οι απόψεις που παρέθεσα πιο πάνω είναι λογικές και θα μπορούσαμε όλοι να τις σκεφτούμε. Οπότε προκύπτει το αμείλικτο ερώτημα: Μήπως και εμείς οι εμβολιασμένοι απλώς παρακολουθούμε όσα γίνονται γύρω μας, υπακούοντας στην ατομική και όχι τη συλλογική μας συνείδηση;

Τάσος Μπούντης, Δεκέμβριος 2021