Αναρτήθηκε σε 23 Νοεμβρίου, 2021 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Mαθηματικά, Βιβλίο, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Η γεωμετρία αποτελεί εδώ και αιώνες ένα μέσο για να οργανώνουμε την αντίληψή μας για τον χώρο, τον κόσμο γύρω μας, τα σχήματα και τη δυναμική τους. Ο μαθηματικός Michael Frame, επί σειρά ετών καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Yale και συνεργάτης του πατέρα της γεωμετρίας των φράκταλ Benoît Mandelbrot (1924-2010), προσεγγίζει τις έννοιες του πένθους και της απώλειας με έναν μοναδικό τρόπο.

Στο νέο του βιβλίο Geometry of Grief | Reflections on Mathematics, Loss, and Life (University of Chicago Press), επιχειρεί να δείξει με έναν ποιητικό αλλά και στέρεο τρόπο πώς τα μαθηματικά μπορούν να βοηθήσουν – ακόμη και τους μη μαθηματικούς – να κατανοήσουν και ίσως να αντιμετωπίσουν το πένθος και την ανθρώπινη απώλεια.

“Το πένθος είναι μιαν αντίδραση σε μια μη αναστρέψιμη απώλεια. Για να υπάρξει πένθος και όχι απλώς θλίψη”, γράφει, “η απώλεια πρέπει να έχει μεγάλο συναισθηματικό βάρος, για να ωθήσει κάποιον να σηκώσει το πέπλο που καλύπτει την υπερβατική πτυχή του κόσμου μας”.

Με την ικανότητά του να κάνει το πολύπλοκο προσιτό, ο συγγραφέας εστιάζει σε μιαν ανορθόδοξη περιπέτεια κατανόησης της απώλειας, την οποία αντιμετωπίζει, όπως σημειώνει η Μαρία Πόποβα στο ιστολόγιό της The Marginalian, “ως ένα ταξίδι επαναπροσδιορισμού της ζωής, αναπροσαρμογής και ανακατασκευής του μοντέλου του εσωτερικού μας κόσμου που καθορίζει τη σχέση μας με τον εξωτερικό κόσμο”.

Για τον συγγραφέα, το πένθος ίσως μπορεί να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά της δυνατότητας. Ως εκ τούτου, το αντιμετωπίζει και ως αντίδραση σε μια μη αναστρέψιμη αλλαγή των συνθηκών. Αν επαναπροσδιορίσουμε τα συναισθήματα που έχουμε όταν χάνουμε ένα πρόσωπο ή κάτι πολύ σημαντικό, μπορούμε να εντοπίσουμε παραλληλισμούς ανάμεσα στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή μιας καριέρας και στην απώλεια του ενθουσιασμού μας για την αρχική κατανόηση μιας δύσκολης έννοιας.

Με αυτά τα δεδομένα, ο Frame κατασκευάζει ένα γεωμετρικό μοντέλο των νοητικών καταστάσεων. Για παράδειγμα, καθώς παρατηρεί τον ανθρώπινο πόνο μέσα από το πρίσμα ενός αντικειμένου όπως το φράκταλ αναγνωρίζει ελπιδοφόρα στοιχεία στη συμμετρία της μεγέθυνσής του:

“Όταν μεγεθύνουμε την εικόνα ενός βουνού ή ενός φύλλου φτέρης – και τα δύο φράκταλ – παρατηρούμε αντανακλάσεις του αρχικού σχήματος. Αντίστοιχα, μικρότερες απώλειες φωλιάζουν σε μεγάλες απώλειες. Ομοίως, μικρότερες απώλειες φωλιάζουν σε μεγάλες απώλειες. Καθώς εμβαθύνουμε σε αυτή τη γεωμετρία, αναγνωρίζουμε έναν τρόπο να αναπροσαρμόσουμε τη σκέψη μας που ενδέχεται να μειώσει τον πόνο μας. Οι μικρές απώλειες είναι ουσιαστικά τα εργαστήρια στα οποία μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε τις μεγάλες απώλειες”, διαβάζουμε στο βιβλίο του, το οποίο δείχνει, μεταξύ άλλων, πώς η πολυπλοκότητα των μαθηματικών μπορεί μερικές φορές να αγγίξει την ουσία της ανθρώπινης ζωής.

Πηγές:  The Marginalian, University Chicago Press