Αναρτήθηκε σε 16 Ιουλίου, 2021 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: Mαθηματικά, εκπαίδευση, Επιστήμη, Ιδέες

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

«Στην ιστορία των μαθηματικών του 20ού αιώνα, το όνομα του Νικολά Μπουρμπακί είναι το μοναδικό στην κατηγορία του, σε εκείνην με τα ονόματα των διάσημων μαθηματικών, που δεν αναφέρεται σε ένα πραγματικό πρόσωπο», γράφει ο Colin Marshal στην πλατφόρμα Open Culture.

Ο αρθρογράφος υπενθυμίζει την κοινότητα των Γάλλων μαθηματικών που έγινε γνωστή χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Νικολά Μπουρμπακί. Η ομάδα των μαθηματικών, αποφοίτων της διακεκριμένης École Νormale Supérieure, δανείστηκε το όνομα της μεγαλύτερης μαθηματικής «φάρσας» του προηγούμενου αιώνα από έναν Γάλλο στρατιωτικό ελληνικής καταγωγής, τον στρατηγό Charles Denis Bourbaki, γιο του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης Διονυσίου Βούρβαχη.

Η εκκεντρική ομάδα με το όνομα Bourbaki δεν περιόρισε τη δημιουργικότητα και τις γνώσεις της στα στενά όρια μιας τυπικής φοιτητικής φάρσας. Γρήγορα, οι εμπνευστές της άρχισαν να εκδίδουν βιβλία, εγχειρίδια, προγραμματικά κείμενα, να διεκδικούν δημοσιεύσεις σε καταξιωμένες μαθηματικές επιθεωρήσεις. Στο υλικό που δημοσιοποιούν δίνουν μεγάλη σημασία στην ακρίβεια και στη δομή των προτάσεών τους εισάγοντας καινούργιους συμβολισμούς.

“Το πρώτο κείμενο του Bourbaki είχε σχέση με τη διαφορική γεωμετρία, για την οποία ενδιαφέρονταν ορισμένα από τα πρώτα μέλη της ομάδας, προσωπικότητες όπως ο Henri Cartan και ο André Weil. Το έργο τους επεκτάθηκε όμως γρήγορα και σε άλλα πεδία, επειδή πίστευαν ότι είναι δύσκολο να εξηγήσεις μια μαθηματική ιδέα χωρίς να εμπλέξεις πολλές άλλες» γράφει για την ομάδα, στο περιοδικό Quanta, ο αρθρογράφος Kevin Hartnett.

Και προσθέτει: «Το σημαντικότερο γνώρισμα του Bourbaki ήταν ο τρόπος γραφής του: αυστηρός, τυπικός και απογυμνωμένος από μία λογική αλληλουχία. Τα βιβλία του εξηγούν τα μαθηματικά θεωρήματα από το μηδέν χωρίς να παραλείπουν κανένα βήμα – επιδεικνύοντας έναν ασυνήθιστο βαθμό σχολαστικότητας. Αλλά αυτού του είδους η ακρίβεια έχει ένα κόστος: Τα κείμενα του Bourbaki είναι δυσανάγνωστα. Δεν ακολουθούν κανένα γνώριμο αφηγηματικό πλαίσιο που να εξηγεί την προέλευση των εννοιών, αλλά αφήνουν τις ιδέες να μιλήσουν από μόνες τους».

Αυτή η επιλογή δε μείωσε όμως τη σημασία του έργου τους, το οποίο επηρέασε όσο λίγα τα μαθηματικά του 20ού αιώνα.

Στο βίντεο κινουμένων σχεδίων που ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε συνοπτικά την ιστορία και τα επιτεύγματα της ομάδας που έγινε, και παραμένει, γνωστή με το όνομα Bourbaki.

Πηγές: Open Culture, Ouanta Magazine