Thales + Friends

Πανδημία παραπληροφόρησης

Αναρτήθηκε σε 8 Απριλίου, 2020 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: , ,

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

Photo by Mika Baumeister on Unsplash

Ήταν αναμενόμενο. Μαζί με το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού αυξήθηκε δραματικά η κυκλοφορία ψεύτικων ειδήσεων και η παραπληροφόρηση. Δεκάδες κείμενα σε ιστοσελίδες αμφιβόλου εγκυρότητας και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζουν ανακριβείς πληροφορίες για την ασθένεια. Στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, αυτή η τακτική, μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να αποβεί μοιραία για την υγεία και τη ζωή των πολιτών.

Η καθηγήτρια Divina Frau-Meigs, από το τμήμα Επιστημών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Sorbonne Nouvelle – Paris 3, γράφει στην επιστημονική πλατφόρμα «The Conversation» για τους κινδύνους του φαινομένου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η διαστρέβλωση της πληροφορίας δεν πρέπει να κάμψουν το κριτικό μας πνεύμα.

Επισημαίνει, ακόμη, την ανάγκη να ενισχυθεί συστηματικά η εκπαίδευση με αντικείμενο τον τρόπο λειτουργίας των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Και αναφέρεται στην προσωπική προσπάθεια που όλοι μπορούμε να καταβάλλουμε, ώστε να αποκωδικοποιούμε τη λειτουργία του μηχανισμού παραπληροφόρησης και διασποράς των ψεύτικων ειδήσεων.

Οι συνταγές της γιαγιάς

Η παραπληροφόρηση είναι μία απειλή ενάντια στην ακεραιότητα της πληροφορίας με ορισμένα γνωρίσματά της την έκφραση γνώμης στη θέση της παράθεσης γεγονότων, τη χειραγώγηση και την απαξίωση επιστημονικών στοιχείων και δεδομένων που παρουσιάζονται αναμεμειγμένα με φήμες, αστικούς μύθους και ιδεοληψίες. Αναφερόμενη στη διάδοση των ψευδών πληροφοριών, η οποία συμπορεύεται με την εξάπλωση της πανδημίας, η καθηγήτρια επισημαίνει ότι στη λίστα του είδους οι συνταγές της γιαγιάς αφθονούν.

«Ορισμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν επικίνδυνα ή άχρηστα γιατροσόφια για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού με “θεραπείες σκόρδου ή  σησαμέλαιου”, ζεστά μπάνια, ψεκασμό του σώματος με διάφορα σπρέι, τη χρήση του στεγνωτήρα χεριών αντί του σαπουνιού και του νερού στο πλύσιμο των χεριών».

Ποιο είναι το κίνητρο όσων ενισχύουν εσκεμμένα αυτόν τον πληροφοριακό θόρυβο; «Η επιθυμία να χτίσουν μια φημολογία για να επηρεάσουν και να εκμεταλλευτούν με ποικίλους τρόπους τις πεποιθήσεις του κόσμου», σημειώνει η καθηγήτρια. Και προσθέτει: «Πώς αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα; Πρώτα απ’ όλα, μη διαδίδετε τέτοιου είδους μηνύματα και προσπαθήστε να τα καταγγείλετε, χωρίς να προσβάλλετε τους συγγραφείς τους».

Σε αυτές τις «παγίδες για κλικ» περιλαμβάνονται, ακόμη, ψεύτικα καλέσματα για διαδικτυακές δωρεές, γραμμένα σε επίσημη «ιατρική γλώσσα», με αναφορές σε αφεψήματα που προστατεύουν από τον κορωνοϊό και άλλες δήθεν αποτελεσματικές θεραπείες. «Κάντε αναφορές στις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων που τα δημοσιεύουν, αποσυνδεθείτε από τις ιστοσελίδες που τα φιλοξενούν και συμβουλευτείτε αξιόπιστους ιστότοπους για ιατρικά θέματα, όπως εκείνον του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας».

Photo by NeONBRAND on Unsplash

Στην ίδια κατηγορία ταξινομεί, φυσικά, και τη διάδοση των θεωριών συνωμοσίας και της προπαγάνδας που διασπείρει το φόβο για την παγκοσμιοποίηση, το Διαδίκτυο και τις απόψεις που θεωρούν, για παράδειγμα, τον κορωνοϊό βιολογικό όπλο που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο από τη μανία «των ισχυρών του κόσμου» να ελέγξουν την ανθρωπότητα.

«Με λίγα λόγια, χρησιμοποιείστε τον Παγκόσμιο Ιστό ως ιστό και όχι ως ένα κείμενο» τονίζει η καθηγήτρια. Και καταλήγει: μη θεωρείτε ότι όποια πληροφορία εμφανίζεται πρώτη στις μηχανές αναζήτησης είναι και η πιο αξιόπιστη. Κάντε, διαρκώς, αξιολόγηση όσων διαβάζετε έχοντας στο μυαλό σας τρεις βασικές ερωτήσεις: Ποιος μεταδίδει αυτό το μήνυμα; Ποιες είναι οι αποδείξεις όσων γράφει και πώς τις αναπτύσσει; Τι λένε άλλες πηγές για το ίδιο θέμα; Αν, τέλος, κάποιος σας μεταφέρει μια πληροφορία για τον κορωνοϊό που την έμαθε από έναν θείο του που γνωρίζει κάποιον στο νοσοκομείο της πόλης Γουχάν στην Κίνα, μάλλον… θα πρέπει να αμφισβητήσετε την αξιοπιστία της».

Πηγή: The Conversation/France

© Copyright 2001-2020 Θαλής + Φίλοι.

designed & developed by ELEGRAD