Αναρτήθηκε σε 24 Νοεμβρίου, 2017 κατηγορία: Διαλέξεις, Νέα της Ομάδας | Tags: Διάλεξη, Επιστήμη, Ευριπίδης, Τεχνητή Νοημοσύνη, Υπολογιστική Γλωσσολογία

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟI σας προσκαλεί

την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου στις 7.00 μ.μ.

στο Αμφιθέατρο ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ – Πνευματικό Κέντρο Δ. Αθηναίων

(Ακαδημίας 50).

στην εκδήλωση

Τεχνητή Νοημοσύνη και Απόδοση Συγγραφικής

Πατρότητας

Είναι ο «Ρήσος» έργο του Ευριπίδη ;

Ομιλητής

Νίκος Μανουσάκης

Ο Ρήσος είναι ένα έργο παράξενο και αινιγματικό στην κατασκευή του. Πρόκειται στην ουσία για σκηνική διασκευή της Κ ραψωδίας της Ιλιάδας, της περίφημης Δολώνειας. Η εν λόγω διασκευή αποτελεί κράμα σκηνών ιλαρής διάθεσης, περιπετειώδους δράσης, αλλά και ακραίας (και σε κάποιο βαθμό βεβιασμένης) τραγωδίας.  Η πλοκή είναι απλή αλλά και πλούσια: Ο Ρήσος, πρίγκιπας από τη Θράκη και σύμμαχος των Τρώων, φτάνει νύχτα, αργοπορημένος, στην Τροία, για να συνδράμει τον Έκτορα.  Ο γιος του του Πριάμου τον δέχεται ανόρεκτα λόγω της αργοπορίας του, και του επιτρέπει να καταλύσει στο στρατόπεδο. Όμως τη νύχτα αυτή δυο Αχαιοί, ο Οδυσσέας και ο Διομήδης, θα καταφέρουν να περάσουν τις γραμμές των εχθρών, και τα γεγονότα θα πάρουν πολύ περίεργη τροπή.

Η χειρόγραφη παράδοση αποδίδει ομόφωνα το έργο αυτό στον Ευριπίδη, τον τελευταίο των μεγάλων τραγικών. Ωστόσο, η πατρότητά του υπήρξε αντικείμενο έριδας και αμφισβήτησης ήδη από την αρχαιότητα. Η ευριπίδεια ή μη προέλευση του έργου απασχόλησε έντονα την Κλασική Φιλολογία, στο πλαίσιο της οποίας συντάχθηκαν πλήθος παραδοσιακές υφολογικές μελέτες για το θέμα. Σήμερα, στην εποχή της Υπολογιστικής Γλωσσολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης, τα δεδομένα στην έρευνα του κειμενικού ύφους και της απόδοσης πατρότητας έχουν πια αλλάξει ριζικά.

Στόχος της έρευνας στο διεπιστημονικό αυτό πεδίο, στο οποίο συμπλέουν η λογοτεχνική και η γλωσσολογική ανάλυση με την επιστήμη των υπολογιστών, είναι, εν πολλοίς, η ανάπτυξη πλήρως αξιόπιστων συστημάτων αυτόματης κατηγοριοποίησης κειμένου με βάση το στίγμα του συγγραφικής πατρότητας. Εξετάζοντας τώρα το πολύ δύσκολο πρόβλημα του Ρήσου υπό το πρίσμα της επαναστατικής αυτής προσέγγισης, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε μια εικόνα για την προέλευση του έργου που θα ήταν αδύνατον ακόμη και να φανταστούμε τα προηγούμενα χρόνια. Η εικόνα αυτή, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο φτάσαμε ως εκεί, είναι ένα ταξίδι τόσο συναρπαστικό που είναι αδύνατον να μην θελήσει κανείς να τη μοιραστεί.

Ο Νίκος Μανουσάκης σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Ε.Κ.Π.Α. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία (Ηλεκτρονική Μάθηση) και το e-Learning στο Πα.Πει, και εν συνεχεία στη Γλωσσική Τεχνολογία και την Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας στο Ε.Κ.Π.Α. και το Ε.Μ.Π. Στη διδακτορική του διατριβή, η οποία εκπονήθηκε στον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α., εφάρμοσε τεχνικές της Υπολογιστικής Γλωσσολογίας στο corpus των σωζόμενων έργων του Αισχύλου, εστιάζοντας σε ζητήματα αμφισβητούμενης πατρότητας. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, όπου παρουσίασε θέματα σχετικά με την αρχαία ελληνική λογοτεχνία, και ως επί το πλείστον με το αρχαίο δράμα, το οποίο είναι το κύριο ερευνητικό του ενδιαφέρον. Εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Στο παρελθόν εργάστηκε ως ασκούμενος στο Κέντρο Έρευνας των Νεοελληνικών Διαλέκτων της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ υπήρξε επί σειρά ετών βοηθός σκηνοθέτη του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου σε παραγωγές του Αμφι-Θεάτρου και του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Φέτος διδάσκει Γλωσσολογία Σωμάτων Κειμένων στη Φιλοσοφική Σχολή του Ε.Κ.Π.Α.

Η εκδήλωση διοργανώνεται με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ)

H ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ είναι μια μεγάλη παρέα εθελοντών. Από την ίδρυσή της, το 2005, εμπνέει και στηρίζει τη δημιουργία λεσχών ανάγνωσης και κάθε δραστηριότητα (συνέδρια, ημερίδες, διαλέξεις) που προάγει το στοχασμό, τη γνώση και το διάλογο. Είναι ένα ανοιχτό δίκτυο ενημέρωσης και δράσεων, που ξεκινά από το χώρο της εκπαίδευσης και ανοίγεται στην κοινωνία.