Αναρτήθηκε σε 17 Ιουνίου, 2014 κατηγορία: Ειδήσεις | Tags: M.C. Escher, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Τέχνη και Μαθηματικά

Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης

O Maurits Cornelis Escher, ένας από τους σπουδαιότερους εικαστικούς του προηγούμενου αιώνα γεννήθηκε σαν σήμερα στις 17 Ιουνίου του 1898 στο Leeuwarden της Ολλανδίας. Πέθανε στις 27 Μαρτίου του 1972. Η τέχνη του, ιδιόμορφες απεικονίσεις αντικειμένων, χώρων και ζώων, καθώς και η παράδοξη αρχιτεκτονική των κτιρίων που σχεδίασε, αντλούσαν έμπνευση από τα μαθηματικά, συχνά από τις αρχές της προβολικής γεωμετρίας και τις προτάσεις της μη Ευκλείδειας γεωμετρίας.

Σε αρκετά έργα του ανπαριστώνται, με τρόπο πρωτόγνωρο, οι έννοιες της συμμετρίας, o  χωροχρόνος, τα θεωρήματα της μη πληρότητας του Gödel, το τρίγωνο Penrose, η έννοια της αυτοαναφοράς, τοπολογικές έννοιες και πολλά άλλα.

Μην φανταστείτε, πάντως, ότι υπήρξε άριστος μαθητής στα μαθηματικά του σχολείου. «Όταν ήμουν στο Γυμνάσιο, στο Άρνεμ, ήμουν εξαιρετικά αδύναμος στην αριθμητική και την άλγεβρα, επειδή είχα και έχω ακόμα, μεγάλη δυσκολία στην αντίληψη της αφαιρετικής διάστασης των αριθμών και των γραμμάτων», έλεγε ο ίδιος. «Όταν, αργότερα, η στερεομετρία άρχισε να εξάπτει τη φαντασία μου, βελτιώθηκε η σχέση μου με τον κόσμο των μαθηματικών, αν και στο σχολείο δεν κατάφερα ποτέ να έχω καλές επιδόσεις στα μαθηματικά. Η ζωή, όπως φαίνεται, έχει περίεργα γυρίσματα…»

Τελικά, έγινε παγκοσμίως γνωστός από τις μαθηματικής έμπνευσης ξυλογραφίες και λιθογραφίες του, τις περίφημες αδύνατες κατασκευές του, τις εικαστικές αναζητήσεις του για το άπειρο, την επανάληψη των μοτίβων του, για έργα που ενεργοποιούν τη σκέψη, την οπτική απόλαυση και τις οφθαλμαπάτες. Δημιούργησε, επίσης, και ορισμένα εξαιρετικά ρεαλιστικά έργα, κυρίως την εποχή που ζούσε στην Ιταλία.

Όσοι αγαπούν την ταξινόμηση τον κατατάσσουν στους εκπροσώπους της Οp Art (Optical Art), τη μορφή αφηρημένης, γεωμετρικής τέχνης που αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1960. Κίνημα, που αξιοποίησε, ανάμεσα σε άλλα, γεωμετρικά μοτίβα και ασπρόμαυρες συνθέσεις που ευνοούν τις οπτικές ψευδαισθήσεις και ανακαλούν τις κατακτήσεις του κονστρουκτιβισμού και του νεοπλαστικισμού.

Ο ίδιος αρνούνταν να εντάξει τη δουλειά του σε κάποιο καλλιτεχνικό ρεύμα: «Πάντοτε περιπλανιέμαι γύρω από αινίγματα. Αρκετοί νέοι άνθρωποι έρχονται συχνά και μου λένε ότι κάνω Op Art. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα τι είναι η Op Art. Εγώ, απλώς, κάνω αυτή τη δουλειά τα τελευταία τριάντα χρόνια».

Εδώ, μπορείτε να παρακολουθήσετε μια από τις, σχετικά, πρόσφατες εκδηλώσεις της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ για τον Escher. Πρόκειται για τη διάλεξη του μαθηματικού και συγγραφέα Τεύκρου Μιχαηλίδη με τίτλο «M.C. Escher: μαθηματικός χωρίς να το ξέρει», που έγινε την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013 στο Μουσείο Ηρακλειδών.

Στην παρουσίασή του ο Τεύκρος Μιχαηλίδης επιχειρεί να ερμηνεύσει αυτή τη «λανθάνουσα» μαθηματική ιδιοφυΐα που χαρακτηρίζει το έργο του Escher και να μελετήσει το έργο του από τη σκοπιά του μαθηματικού. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε σε μια κατάμεστη, από κόσμο, αίθουσα του Μουσείου Ηρακλειδών, όπου οι παρευρισκόμενοι ήταν τριγυρισμένοι από τα σημαντικότερα έργα του καλλιτέχνη.