Αναρτήθηκε σε 11 Φεβρουαρίου, 2013 κατηγορία: Ειδήσεις, Νέα της Ομάδας

Τη στενή σχέση του ιδιοφυούς αμερικανού συγγραφέα David Foster Wallace με τα μαθηματικά προσεγγίζει η Kyle McCarthy σε εκτενές άρθρό της που δημοσιεύεται στην λογοτεχνική επιθεώρηση Los Angeles Review of Books.

Κλειδί για την είσοδό της στον κόσμο και στις οξυδερκείς διανοητικές διαδρομές του Wallace , ο οποίος, δυστυχώς, έδωσε τέλος στη ζωή του το 2008 στα 46 του χρόνια, αποτελεί η πρόσφατη έκδοση Circles Disturbed: The Interplay of Mathematics and Narrative (Εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Princeton), που επιμελήθηκαν ο συγγραφέας και μαθηματικός Απόστολος Δοξιάδης και ο αμερικανός μαθηματικός και καθηγητής του Harvard, Βarry Mazur.

Να υπενθυμίσουμε ότι η ιδέα του βιβλίου γεννήθηκε στην Ελλάδα. Το υλικό του προήλθε από το δεύτερο συνέδριο με θέμα τα μαθηματικά και την αφήγηση που διοργάνωσαν το 2007 στους Δελφούς, ο Απόστολος Δοξιάδης, ο Βarry Mazur και η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ. Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένοι μαθηματικοί, ιστορικοί, φιλόσοφοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.

Η κριτικός αναφέρεται στο εξαιρετικό και πολυβραβευμένο μυθιστόρημα του Wallace, Infinite Jest (1996), υπενθυμίζοντας ότι ο συγγραφέας του, έλεγε ότι διαμόρφωσε την αφήγησή του με πρότυπο ένα από τα φράκταλ που εισήγαγε ο Πολωνός Μαθηματικός W. Sierpinski.

«Ωστόσο, είναι άραγε ένα φράκταλ όμορφο ή αληθινό με τον ίδιο τρόπο που μια ιστορία μπορεί να είναι όμορφη ή αληθινή» ; αναρωτιέται η Kyle McCarthy. Και προσθέτει : «μια καλή ιστορία μάς εκπλήσσει. Η ματαίωση μιας προσδοκίας, το σπάσιμο της ρουτίνας είναι η κινητήρια δύναμη της αφήγησης, ενώ στον κόσμο των φράκταλ, και γενικότερα των μαθηματικών, κυριαρχούν τα πρότυπα και οι κανόνες που τα διέπουν. Πώς, λοιπόν, μπορούν τα μαθηματικά να δομήσουν μια συναρπαστική ιστορία ;

Η αρθρογράφος μοιάζει να βρίσκει στην έκδοση Circles Disturbed πολλές απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε ο Wallace : «οι συγγραφείς των δοκιμίων της έκδοσης αντί να αναζητούν αφηγηματικά στοιχεία στα μαθηματικά, αναζητούν μαθηματικές δομές στην αφήγηση, πορεύονται προς την κατεύθυνση, δηλαδή, που μας οδηγούν και τα ελλειπτικά σχόλια του Wallace στο βιβλίο Infinite Jest».

Αναφερόμενη στον τρόπο που προσεγγίζει τη σχέση μαθηματικών και αφήγησης ο Barry Mazur στο δοκίμιο «Visions, Dreams, and Mathematics» γράφει ότι εκείνος ενδιαφέρεται για τα πράγματα που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, για τα λάθη, τις αδυναμίες, τις παύσεις που ανοίγουν, τελικά, νέες διανοητικές διαδρομές σε αυτή τη διαδικασία : «Τα σχόλιά του δείχνουν ότι ακόμα και αν τα μαθηματικά δεν μοιάζουν με το καλύτερο μοντέλο για τη μυθοπλασία, μια μαθηματική ιστορία θα μπορούσε να είναι. Και η προσπάθεια αυτή δεν ακολουθεί προοδευτικά μια γραμμική, λογική επέκταση, αλλά μάλλον ενεργοποιείται με το ξάφνιασμα και τις εκπλήξεις που θα μπορούσαν να τραβήξουν την προσοχή του αφηγητή».

Στο άρθρο γίνεται εκτενής αναφορά και στο δοκίμιο του Απόστολου Δοξιάδη με τίτλο : «A Streetcar Named (among Other Things) Proof : From Storytelling to Geometry, via Poetry and Rhetoric» Η Kyle McCarthy παρακολουθεί με ενδιαφέρον την σκέψη του Απόστολου Δοξιάδη για την κοινή ιστορία και συγκρότηση της λογοτεχνίας και των μαθηματικών και την άποψη ότι «προέρχονται από την ίδια πηγή τουλάχιστον στη δυτική παράδοση, που η λογοτεχνία έχει δανείσει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της στα μαθηματικά».

«Για να αποδείξει τον ισχυρισμό του», γράφει η κριτικός,  «ανιχνεύει τη διατήρηση ανάλογων στοιχείων στην ομηρική αφήγηση, στην τέχνη της ρητορικής, αλλά και στις γεωμετρικές αποδείξεις. Και επισημαίνει ότι αυτά τα στοιχεία, που ξεχώρισαν, πρώτα απ’ όλα, για την ομορφιά τους, ενσωματώθηκαν ακολούθως στις λογικές και μαθηματικές αποδείξεις ως μηχανισμοί ισχυροποίησης της μνήμης, των επιχειρημάτων και, εντέλει, της συγκρότησης λογικών συμπερασμάτων».

Διαβάστε στα αγγλικά ολόκληρο το άρθρο της Κyle McCarthy εδώ